Bệnh héo vàng lá chuối ăn hiếp dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả đánh giá một vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại huyện Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã tàn phá nguy hiểm phát hành chuối trên trái đất. vì vậy, việc nghiên cứu, tạo ra giống chuối kháng bệnh, đi đôi mang đảm bảo nguồn giống tinh khiết bệnh là biện pháp hiệu quả và cấp bách nhất cần sớm bắt tay triển khai nhằm bảo đảm cho mặt hàng cây ăn quả đang sở hữu gần như dư địa tạo ra này của nước ta.

biện pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trọng tâm nguồn gene cây chuối, mang sự xuất hiện của đủ cả đại diện 8 đội ngũ giống chuối trồng ăn được.

kế bên phục vụ nội tiêu, chuối còn với địa điểm đặc biệt trong xuất khẩu và đã hiện ra vùng hàng hóa tại những thức giấc ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, những tỉnh Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy vậy, phát hành chuối ở nước ta đang gặp thử thách lớn với bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, các nghiên cứu tại những thức giấc trồng chuối trọng tâm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng yên ổn, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cộng như phổ quát thức giấc phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, phổ biến gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát hình thành bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

ngoài ra trong các năm gần đây, mặc dầu chưa mang kết quả điều tra chi tiết nhưng mà qua dò hỏi của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở rộng rãi vùng sản xuất chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là do nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần nhiều biện pháp thúc bách để phát hành chuối bền vững ở nước ta.

vì thế, trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện quy trình kỹ thuật thâm canh 1 số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc thời đoạn 2017 - 2021 (trong đó có cây chuối), thời gian qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã triển khai thành lập những mô hình thử nghiệm gói khoa học thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong ấy khác lạ là hoạt động nghiên cứu giải pháp kỹ thuật phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), khác biệt là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo đó, những nghiên cứu thế hệ nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng 1 chỉ hại trên chuối tây, bởi thế những nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn với thể thay thể bằng chuối tiêu.

Ngoài ra đấy, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, mà trình bày mờ nhạt trên chuối tây. do đó trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả chỉ mất khoảng đầu.

Đây là cơ sở kỹ thuật để giải thích hiện tượng chuyển đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở 1 số địa phương. song song, cũng cho thấy việc điều hành bệnh héo vàng mang thể áp dụng giải pháp luân canh giữa nhóm chuối tiêu và chuối tây.

chi tiết, vùng nào bệnh héo vàng chỉ sinh ra trên chuối tây thì sở hữu thể luân canh sở hữu chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn với thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

những nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời gian qua cho thấy, các biện pháp xử lý đất, dùng chế phẩm sinh học và 1 số thuốc hóa học đều mang khả năng giảm thiểu bệnh héo vàng.

một số biện pháp xử lý với hiệu quả phòng bệnh héo vàng với hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở vị trí gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền sở hữu chức năng tránh bệnh héo vàng, trong đó xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Bên cạnh đó, 1 số thuốc khác với kĩ năng hạn chế bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

các năm mới đây, bệnh héo vàng do nấm Fusarium oxysporum càng ngày càng nảy sinh và gây hại nặng nằn nì tại nhiều đất nước, vùng lãnh thổ phát hành chuối bự như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang có nguy cơ lây lan rộng ra rộng rãi đất nước Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là hiện nay bệnh chưa phát sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, nhưng mà mới chỉ xảy ra tản mác. mặc dầu vậy cách đây không lâu tại phía Nam, bệnh cũng đã nảy sinh gây hại toàn cục trên chuối tiêu già tại 1 số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối có kĩ năng kháng bệnh héo vàng lá, tinh khiết bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

trao đổi sở hữu NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, nếu như ko sở hữu giải pháp để chủ động phòng chống căn bệnh nguy khốn này, với thể tương tác, thiệt hại rất mập đến phát triển chuối tại nước ta.

khác biệt, đây là cây ăn quả nhưng mà Việt Nam sở hữu phổ quát lợi thế, đang sản xuất mạnh và thu hút phổ quát đơn vị chế biến cũng như xuất khẩu, với về giá trị kinh tế cao...

cho tới hiện tại, việc dùng thuốc hóa học và giải pháp sinh vật học vẫn chưa đem đến công dụng đích thực đối với bệnh héo vàng lá.

bởi vậy, giải pháp đưa vào sản xuất những giống chuối nuôi cấy mô sạch sẽ bệnh, khác biệt là nghiên cứu các giống chuối mang kỹ năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng bền vững, hiệu quả nhất.

mang hệ thống các viện nghiên cứu với trình độ cao, cũng như đáp ứng cho ngành tạo ra, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra tạo ra thành công một số giống chuối sở hữu tài năng chống chịu (mức độ tương đối) với bệnh héo vàng lá.

ngoài ra, họ chỉ cung ứng cho Việt Nam những giống chuối với kĩ năng chống chịu kém hơn, các giống chống chịu tốt thuộc về bản quyền riêng của họ.

hiện nay, như được biết thì ngay cả tập đoàn phát triển và xuất khẩu chuối mập như Dole vẫn đang phải phụ thuộc vào nguồn giống chuối chống chịu mang bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính bởi vậy thời kì đến, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho các công ty khoa học trong việc nghiên cứu các giống chuối với khả năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống sạch bệnh, tạo ra mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa bự, gắn mang chế biến, xuất khẩu một bí quyết vững bền, giá trị tăng thêm...

 

 

Trước mắt, để ngừa nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo dân cày, các HTX, doanh nghiệp trồng chuối cần triệt để vâng lệnh một số lưu ý: một là phải phát hành bằng nguồn giống đảm bảo sạch sẽ bệnh; nhì là thực hiện nghiêm biện pháp phòng bệnh như thực hiện vô trùng đối sở hữu người khi ra vào nông trại chuối; hạn chế các hoạt động thăm vườn chuối...

khi đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải mang biện pháp rào vườn, ko để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm hạn chế nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau đấy tiến hành các giải pháp xử lí theo hướng dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật, cơ quan kỹ thuật mang công dụng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)