Nông nghiệp tân tiến trước nhất phải là nền nông nghiệp bình an

Báo NNVN đã trao đổi có PGS.TS Vũ Trọng Khải, chuyên gia tự do về chế độ phát hành nông nghiệp và nông thôn, quanh vấn đề này.

Theo PGS.TS Vũ Trọng Khải, trước tiên, chúng ta phải đồng ý có nhau thế nào là một nền nông nghiệp văn minh. Ông cho rằng chẳng hề cứ khiến nhà kính, làm cho nhà lưới thật phổ quát thì ấy là nông nghiệp tân tiến. nhưng mà một nền nông nghiệp tiến bộ thì phải giải quyết được 3 mục tiêu: phát triển kinh tế, phát hành văn hóa - phường hội, bảo vệ môi trường thọ thái thiên nhiên và nhân văn.

đó là mục tiêu tổng quát. Trên cơ sở đó, cần xác định các mục tiêu cụ thể của từng thời đoạn sản xuất bằng các tiêu chí chi tiết và xây dựng một hệ thống chính sách đáp ứng cho mục tiêu ấy. chính sách phải huy động được mọi nguồn lực trong khoảng quốc gia, đơn vị, dân cày và nước ngoài để đầu cơ vào nông nghiệp (nhân lực, vốn và công nghệ).

Thưa ông, 1 nền nông nghiệp tiến bộ thì đòi hỏi tối thiểu của nó phải là gì?

Muốn mang một nền nông nghiệp tiến bộ, trước hết, ta phải lấy mức tối thiểu là một nền nông nghiệp bình an cho người sản xuất, người chi phí trong và ngoài nước, an toàn cho môi trường thọ thái.

bây chừ chúng ta đã thực thụ an ninh thực phẩm hay chưa? Tiêu chuẩn bình yên tối thiểu của nông nghiệp Việt Nam hiện thời là VietGAP. Hàng năm, ngành nông nghiệp vẫn đang công nhận chỗ A, chỗ B, chỗ C đạt tiêu chuẩn VietGAP…

nhưng mà diện tích, sản lượng nông phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP thu được bao nhiêu phần trăm? Còn lại một diện tích béo, sản lượng mập chưa đạt tiêu chuẩn VietGAP hay bất kỳ tiêu chuẩn bình yên thực phẩm nào khác, mà vẫn đang nghiễm nhiên được lưu thông, bán buôn trên thị phần nội địa. đấy là một nền nông nghiệp đang đầu độc cả dân tộc một cách hợp pháp, sở hữu đúng vậy không?

Lượng nông sản làm cho ra mỗi năm, phần nhiều đang được cung ứng cho sắp 100 triệu người trong nước, phần bé dại còn lại dành cho xuất khẩu.

thị trường 100 triệu dân rất bự, rất cần thiết. Chính thành ra, điều đầu tiên nhưng nền nông nghiệp tiến bộ phải làm cho được là cung cấp cống phẩm an toàn cho toàn xã hội. Tiêu chuẩn VietGAP đã là tiêu chuẩn tốt nhất thì phải nỗ lực làm cho bằng được.

trong thời gian đến, Bộ NN-PTNT cần xây dựng và khai triển chương trình quốc gia toàn dân phát triển theo tiêu chuẩn VietGAP để cung ứng nông sản an ninh cho thị phần nội địa. Chỉ nông sản đạt tiêu chuẩn VietGAP trở lên mới được lưu thông, buôn bán. nông phẩm không đạt tiêu chuẩn VietGAP thì hoàn thành khoát ko được cho lưu thông.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: Nông nghiệp văn minh phải kiểm soát an ninh môi trường thọ thái. Ảnh: nai lưng Trung.

Mặt khác, một nền nông nghiệp an ninh phải bảo đảm đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho mọi người dân Việt Nam. một nền nông nghiệp tân tiến trước tiên phải bảo đảm bình an dinh dưỡng cho số đông mọi gia đình, người dân Việt Nam. Họ phải sở hữu kỹ năng mua đủ lương thực và thực phẩm theo nhu cầu dinh dưỡng cho mình.

bình yên dinh dưỡng ko phải chỉ trình bày trong việc cung ứng đủ nhưng mà còn là đúng sở hữu mọi nhu cầu của người dân theo từng lứa tuổi. ngành nghề nông nghiệp Việt Nam cần phải hướng đến mục đích an ninh dinh dưỡng cho từng đối tượng người dân Việt Nam.

một đòi hỏi cần thiết khác của nền nông nghiệp văn minh là phải kiểm soát an ninh môi trường thọ thái. Đầu thập niên 1990, nước ta đã thực hành chương trình 327 về phủ xanh đất trống, đồi núi trọc. bên cạnh đó, khi thực hiện chương trình này, chúng ta đã với một quan điểm ko đúng là cứ cây nào phủ xanh, đất trống đồi núi trọc thì đều là rừng.

Năm 2006, chúng ta lại sở hữu chủ trương chuyển 100 ngàn ha rừng thiên nhiên nghèo sang trồng cao su. từ chủ trương đấy, lâm trường Minh Đức ở Bình Phước mang hơn 40 nghìn hecta rừng thiên nhiên, nay đã trở thành vườn cao su, điều, bưởi da xanh …

đấy là chủ trương sai lạc, do rừng cao su, rừng keo lai, rừng tràm… là các cái rừng chỉ với 1 mẫu cây, nên chẳng thể kiểm soát an ninh được môi trường thọ thái. Muốn kiểm soát an ninh được môi trường sinh thái, thì phải là rừng thiên nhiên, dù là rừng tự nhiên nghèo.

bởi rừng tự nhiên là rừng hỗn giao, đa tầng, đa lớp phân thành thảm thực vật um tùm nên mới giữ được nước, khiến giảm bầy. lũ lụt tiêu diệt nặng năn nỉ miền Trung cách đây không lâu là một bài học mập cho việc rừng thiên nhiên bị tàn phá trong phổ thông năm qua.

Để bảo vệ môi trường thọ thái, rừng tự nhiên phải được coi là một phòng ban cần thiết nhất của kết cấu cơ sở sinh thái của giang sơn. có quan điểm đó, tôi cho rằng Bộ NN-PTNT cần xây dựng và khai triển 1 chương trình quốc gia tái lập rừng thiên nhiên ở Đông Bắc, Tây Bắc…, khác lạ ở Tây Nguyên.

Nông nghiệp khoa học cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp số… là những định nghĩa nhưng mà người ta đang nhắc tới phổ biến chỉ cần khoảng qua. đó với phải là những nhân tố của nông nghiệp tiến bộ ko, thưa ông?

vận dụng công nghệ cao trong sản xuất và quản lí là 1 trong những yếu tố rất quan trọng để văn minh ngành nông nghiệp.

mà nhắc đến việc ứng dụng khoa học cao, thì với 3 yếu tố phải được sản xuất. trước nhất, phải tập huấn một tầng lớp nông dân sở hữu học, các “thanh nông tri điền”, những nông dân giỏi, thay thế cho “lão nông tri điền”, phụ vương truyền con nối.

Chỉ mang 1 hàng ngũ công huân trẻ được huấn luyện, lành nghề thì thế hệ thực hiện được tốt tiêu chuẩn VietGAP, ứng dụng khoa học cao. nhu yếu chế độ dạy nghề nông không tính tiền cho con em nông dân mang điều kiện học xong phải trở về khiến cho dân cày.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: Phải đào tạo những dân cày chuyên nghiệp, "thanh nông tri điền". Ảnh: è cổ Trung.

Luật Đất đai cần phải được sửa đổi theo hướng thừa nhận quyền bốn hữu đất đai của dân cày, tạo cơ sở vật chất pháp lý để thúc đẩy tích tụ, tập trung ruộng đất. nếu ko có tàng trữ, tụ hội ruộng đất, những người dân cày được tập huấn nghề sẽ ko sở hữu đất dụng võ. lẽ nào học chấm dứt trở về nhà vẫn chỉ điều hành 5 - 7 công đất? Họ cần được quản lý một diện tích phát hành đủ lớn để có ích thế kinh tế theo quy mô.

tích tụ, giao hội ruộng nương làm ngày càng tăng quy mô dùng đất của mỗi nông trại để bổ ích thế kinh tế theo quy mô. tàng trữ ruộng rẫy là phương pháp nông trại sử dụng vốn của mình (vốn tích lũy hay vốn vay) để tậu thêm ruộng đất.

Còn giao hội ruộng đất là vài trang trại sáp nhập phát triển 1 trang trại to hơn bằng cách tự nguyện hay sắm bán. đấy là cơ sở tạo lập vùng phát triển tập trung, chuyên môn hóa sản xuất bền vững và hiệu quả cao, nhờ ứng dụng khoa học văn minh.

tạo ra cánh đồng béo hiện giờ ở một số địa phương chẳng phải là tàng trữ hay tụ hợp ruộng nương, nhưng mà bản chất chỉ là tụ hợp phát triển, theo nguyên tắc “liền đồng, cộng trà giống, khác chủ”. những chủ ruộng vẫn là những nông dân bé dại nên rất không vững bền bởi khó quản lí trong việc thực hành tiêu chuẩn kĩ thuật như VietGAP…, và những lao lý khác của tạo ra theo giao kèo.

nhân tố thứ ba là thúc đẩy khoa học công nghệ trong nông nghiệp. Nông nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt có một vấn đề rất nan giải là chuyển đổi khí hậu. cho nên, phải đầu tư mạnh cho khoa học khoa học, nhất là nhân lực công nghệ để có được các chuyên gia đầu ngành, nghiên cứu sắm ra các giống và công nghệ thế hệ vừa thích ứng được mang chuyển đổi khí hậu, vừa đáp ứng được nhu cầu thị phần.

Trong một nền nông nghiệp tiến bộ, nông dân và đơn vị sẽ đóng vai trò như thế nào trong việc hình thành các chuỗi giá trị nông sản?

xưa nay, chúng ta đề cập nhiều về chuỗi trị giá nông phẩm, nhưng không người nào nói rõ trong chuỗi ấy, vai trò từng chủ thể nhập cuộc là như thế nào. vì vậy, cần phải khiến rõ nội dung này.

Trong mỗi một chuỗi trị giá nông sản, hai chủ thể cần thiết nhất là tổ chức chế biến, tiêu thụ nông sản và nông dân mang các nông trại của họ.

dân cày là chủ thể quan trọng trước tiên trong chuỗi giá trị nông sản. nông dân ở đây phải là nông dân được đào tạo, làm chủ những nông trại gia đình to nhờ tàng trữ, tụ hợp ruộng đất, qua đó thế hệ tạo ra vùng tạo ra tập kết, chuyên môn hóa để cung ứng nông phẩm nguyên liệu ổn định về số lượng và chất lượng cho tổ chức chế biến.



PGS.TS Vũ Trọng Khải: công ty và nông dân là hai chủ thể quan trọng nhất của chuỗi giá trị nông sản. Ảnh: nai lưng Trung.

Chủ thể quan trọng thứ hai là doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ nông phẩm. công ty phải áp dụng công nghệ cao ngay thức thì bởi vì với thể đầu cơ mua được ngay. Doanh nghệp phải nhập vai trò nhạc trưởng của chuỗi liên minh, diễn tả qua việc cung ứng đầu vào cho dân cày, khác lạ là giống. bởi chỉ sở hữu doanh nghiệp mới biết giống nào thích hợp mang kỹ thuật chế biến và thị trường tiêu thụ.

1 điều nữa khôn xiết quan trọng là tổ chức phải làm khuyến nông để buộc dân cày phát triển theo đúng trật tự, nhằm đạt được số lượng và chất lượng phù hợp mang công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ.

Trong chuỗi trị giá nông sản, điểm tốt của đơn vị là giải quyết được những vấn đề mà nông dân không thể giải quyết: thị trường tiêu thụ và thương hiệu, khoa học và vốn. Về vốn, công ty không hề cung ứng vốn cho nông dân giống như nhà băng, mà là ứng trước vốn phê duyệt việc cung cấp giống, vật bốn đầu vào, hướng dẫn kỹ thuật…

Điểm yếu của doanh nghiệp là ko bao giờ trực tiếp thực hiện thấp những khâu phát hành với tính sinh vật học, nhưng chỉ sở hữu nông trại gia đình mới khiến cho được điều này. Ngay cả ở Mỹ và các nước tạo ra khác, nông trại gia đình luôn là nhóm phát hành nông sản chủ quản, chứ ko phải công ty.

Lý do rất dễ chơi, như câu nhưng các cụ đã đúc kết “Nhất thì, hai thục”. thì là đúng khi, thục là đúng cách thức. làm nông nghiệp mà sai cách thức, lỡ thì kiên cố thất bại, dù sở hữu phân bón đa dạng, giống phải chăng.

ai làm cho được “Nhất thì, nhị thục”? đó phải là những người mà ích lợi của họ gắn có cống phẩm sau cùng của toàn bộ trật tự phát hành nông nghiệp. như vậy, chỉ sở hữu nông trại gia đình và trang trại cá nhân không sở hữu cấp điều hành trung gian mới thực hành được “Nhất thì nhì thục”.

ngoài ra, nông dân, nhất là các dân cày mập, cần phải được tập hợp vào những cộng tác xã (HTX). vì đơn vị không thể cứ tiếp tục thỏa thuận có từng trang trại, nhưng mà phải ký sở hữu 1 mai mối là HTX. các HTX nông nghiệp thực sự trước nhất phải bởi các dân cày "lớn" sáng lập và điều hành, dân cày "nhỏ" cùng được lợi lợi trong khoảng các HTX này.

Chỉ với các dân cày "lớn" mới có nhu cầu và tài năng hòa hợp tạo thành những HTX, chứ chẳng hề những hộ dân cày nhỏ tuổi lẻ. Hơn nữa, chỉ có họ thế hệ có đủ năng lực điều hành HTX, ứng dụng kỹ thuật cao, đạt hiệu quả mập, tiến đến đủ năng lực cạnh tranh có doang nghiệp trong hoạt động cung cấp dịch vụ đầu vào, đầu ra cho nông dân.

Xin cảm ơn ông!